جواب معرکه
واکنشهای شیمیایی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: واکنشهای گرماگیر و واکنشهای گرماده. این دو نوع واکنش از نظر تبادل انرژی و گرما با محیط اطراف متفاوت هستند.
▎1. واکنشهای گرماگیر (Endothermic Reactions)
• تعریف: در این نوع واکنشها، انرژی (بهویژه در قالب گرما) از محیط اطراف به سیستم جذب میشود. به عبارت دیگر، این واکنشها برای پیشرفت خود به انرژی نیاز دارند.
• مثالها:
• تجزیه کربنات کلسیم:
CaCO₃ (s) + حرارت → CaO (s) + CO₂ (g)
در این واکنش، کربنات کلسیم به اکسید کلسیم و دیاکسید کربن تجزیه میشود و گرما از محیط جذب میشود.
• فرآیند تبخیر:
در تبخیر یک مایع، انرژی گرمایی از محیط جذب میشود تا مولکولهای مایع به حالت گاز تبدیل شوند.
• خصوصیات:
• دما در حین واکنش کاهش مییابد.
• معمولاً در واکنشهای گرماگیر، محصولات دارای انرژی بالاتر از واکنشدهندهها هستند.
▎2. واکنشهای گرماده (Exothermic Reactions)
• تعریف: در این نوع واکنشها، انرژی (بهویژه در قالب گرما) از سیستم به محیط اطراف آزاد میشود. به عبارت دیگر، این واکنشها در حین پیشرفت خود انرژی را آزاد میکنند.
• مثالها:
• احتراق:
CH₄ (g) + 2O₂ (g) → CO₂ (g) + 2H₂O (g) + حرارت
در این واکنش، متان با اکسیژن ترکیب میشود و دیاکسید کربن و آب تولید میکند و گرما آزاد میکند.
• ترکیب هیدروژن و اکسیژن:
2H₂ (g) + O₂ (g) → 2H₂O (l) + حرارت
• خصوصیات:
• دما در حین واکنش افزایش مییابد.
• معمولاً در واکنشهای گرماده، محصولات دارای انرژی کمتر از واکنشدهندهها هستند.
▎نتیجهگیری
در نهایت، تفاوت اصلی بین این دو نوع واکنش در نحوه تبادل انرژی و گرما با محیط است. واکنشهای گرماگیر نیاز به جذب انرژی دارند در حالی که واکنشهای گرماده انرژی را آزاد میکنند. این مفاهیم برای درک فرآیندهای شیمیایی و همچنین طراحی واکنشها در صنایع مختلف بسیار مهم هستند.